Folklor Akademi Dergisi

Öz

Yukagirler, özellikle, Türkoloji alanında çalışan
araştırmacıların kulağına tanıdık gelen fakat haklarında ayrıntılı bilgiye
sahip olunmayan bir Sibirya halkıdır. Konunun uzmanları kesin bir tarih
vermemekle birlikte, Yukagirlerin tarih sahnesine çıkmalarını oldukça eskilere
dayandırmaktadır. Bu gizemli ve bir o kadar da zengin kültüre sahip olan halk,
günümüzde çoğunlukla Saha Cumhuriyeti (Yakutistan) sınırları içerisinde
yaşamaktadır. 2019 yılında yayınlanan “Sibirya’nın Sönen Işığı Yukagirler ve
Masalları” adlı kitabında Muvaffak Duranlı, adlarını duyduğumuz fakat çok
tanımadığımız bu halka ait masalları incelemiş ve Yukagirleri; dillerini,
giyim-kuşamlarını, yaşadıkları coğrafyaları ve diğer kültürel özelliklerini
araştırmacıların ve amatör okurların dikkatine sunmuştur. Özellikle Saha
Türkleri üzerine kapsamlı çalışmaları olan, ayrıca Sibirya halkları ve diğer
Türk boylarının kültürlerini de çalışmalarına konu edinen Duranlı’nın bu
çalışması, Türk kültür coğrafyası araştırmalarındaki bir boşluğu dolduracak mahiyettedir.
Türk kültürü üzerine yürütülen çalışmalarda genellikle belirli Türk boyları
odak noktası olarak belirlenmektedir. Ancak, bu boylar bulundukları
coğrafyalarda yaşayan diğer halklarla sürekli bir kültürel alış veriş
içerisindedirler. Türk kültürü araştırmalarındaki “boşluk”tan kastım da, tam
olarak, bu komşu halkların kültürleri üzerine çok fazla çalışma yapılmamasıdır.