Öz
Tarih boyunca Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile ilgili eserlerin var olduğu bilinmektedir. Yabancılara Türkçe öğretimi çalışmalarının geçmişi de çok eski tarihlere dayandırılabilmektedir. Buna en büyük örnek, Kaşgârlı Mahmud’un Dîvânu Lugâti’t- Türk adlı eserinin Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmış olmasıdır. Yine Ali Şîr Nevaî’nin Muhâkemetü’l-Lugateyn adlı eserinin Farslara Türkçeyi öğretmek için yazılmasıyla (Kocayanak, 2023, s. 159). Kıpçak döneminde yabancılara Türkçeyi öğretmek amaçlı yazılan eserlerle devam eden süreç, Selçuklu döneminde durağanlaşmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun bir cihan devleti olmasıyla Batılıların Türkçeyi öğrenme çabası ile Türkçe öğretimi ve öğrenimi çalışmalarının sayısı artmıştır. Yabancılara Türkçe Öğretimi süreci Cumhuriyet döneminde en yoğun hâline geçmiştir. Ankara Üniversitesi merkezli Tömer’in kurulması, Yunus Emre Enstitüsü’nün açılmasının yanı sıra Türk dilli devletler için Türk Dünyası Öğrenci Projesi’nin yapılması ve 2001 yılı itibariyle üniversitelerde yabancı öğrencilere Türkçenin öğretimi programları teşvik edilmeye başlanmıştır (Çiftçi ve Demirci, 2018, ss. 271-273). Belli bir süre kadar ülke dışına eğitim için öğrenciler gönderilirken sonrasında tam tersi bir sürece geçilmiştir. Peki Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretiminin amacı nedir? Türkiye Türkçesini öğrenmek amacı ile eğitimlere, programlara katılan Türk soylu öğrencilerde farklılıklar olduğu görülmektedir. Bu programlar için gelen öğrencilerin Türkçenin birer lehçesinin konuşurları olduklarını unutmamak gerekir ve bu hususlar doğrultusunda çalışmalar belirlenmelidir (Biçer ve Alan, 2019, s. 144). Peki neden Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretimine ihtiyaç duyulmaktadır? İşte tam da bu noktada tarihsel, siyasi, kültürel ve politik etkenler belirmektedir.
Anahtar Kelimeler
Türk Soylular, Türkiye Türkçesi, Türkiye Türkçesi Öğretimi, Yabancı dil Olarak Türkçe Öğretimi,
Kaynakça
- Aydoğmuş, E. (2018). Türkiye Türkçesi Öğrenen Kazakların Rusça Etkisiyle Yaptıkları Yanlışlar. TÜBAR, XLIV, ss. 129-142.
- Başkan, A. (2023). Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretiminde Okuma Becerisi. C. B. Korkmaz ve E. Karagöl (Ed.), Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretimi içinde (ss. 267-277). Ankara: Pegem Yayınları.
- Biçer, N. ve Alan, Y. (2019). Türk Soylulara Türkçe Öğretimi İle İlgili Çalışmalara Genel Bir Bakış. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 143-157.
- Çiftçi, Ö ve Demirci, R. (2018). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimiyle ilgili Bir Kaynakça Denemesi. Turkish Studies Language/ Literature, 13(28), 265-339.
- Duman, A. (2003). Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretiminde Metin Seçimi. TÜBAR-XIII, 151-154.
- Kalenderoğlu, İ. (2023). Türkmenistan’da Türkiye Türkçesi Öğretimi. C. B. Korkmaz ve E. Karagöl (Ed.), Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretimi içinde (ss. 25-35). Ankara: Pegem Yayınları.
- Kara Özkan, N. (2023). Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretiminde Öğretici Yeterlilikler. C. Korkmaz ve E. Karagöl (Ed.), Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretimi içinde (ss. 139-158). Ankara: Pegem Yayınları.
- Kocayanak, D. (2023). Türk Soylular İçin Yazılmış Türkiye Türkçesi Öğretimi Setlerinin İncelenmesi. C. B. Korkmaz ve E. Karagöl (Ed.), Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretimi içinde (ss. 159-190). Ankara: Pegem Yayınları.
- Sakallı, E. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Türk Soylu Öğrencilerle Türk Soylu Olmayan Öğrencilere Durum Eklerinin Öğretilmesi Meselesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 101-108.
- Sarybaeva, B. (2021). Türk Soylulara Türkçe Öğretimi Kapsamında Altın Köprü Kitabının Değerlendirilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Taştekin, A. (2015). Türk Dilliler Türkiye Türkçesi Öğretimi Nasıl Olmalıdır. International Journal of Languages Educationa And Teaching, 3, 43-55.
- Terzioğlu, Y. (2023). Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretimi: Yesevi Türkçe Öğretim Seti Örneği (Basılamamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
- Üstün, K. ve Karakurt, M. (2019). İlminsky’nin Eğitim Sistemi Üzerinden Rus Milliyetçiliğinin Kısa Bir Okuması. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 42, 177-187.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dil Çalışmaları (Diğer) |
| Bölüm | Yayın Değerlendirme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Şubat 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Ocak 2024 |
| Kabul Tarihi | 7 Şubat 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Sayı: 8 |
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
06532 Beytepe / Ankara
Tel: +90 312 297 67 71 / +90 312 297 67 72
Belgeç: +90 0312 297 71 71
H.Ü. Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi (HÜYDOTAD)
Tel: +90 312 297 71 82
huydotad@hacettepe.edu.tr