Öz
Biophilic design has become a preferred approach in achieving a healthy built environment integrated with nature in the architectural environment. The transfer of nature to design by being aware of its multi-faceted benefits is an important process that should be considered by architects. Considering that the user group is children/individuals with autism (Autism Spectrum Disorder), the issue of increasing the quality of life and transferring the healing feature of nature to design becomes even more important to comprehend the human-nature-space-design relationship. The necessity of producing space with this understanding necessitates new inquiries in architectural education. Due to the importance of the subject, the main theme of the Architectural Project IV course of the Department of Architecture, Faculty of Architecture, Kırklareli University has been determined as "Biophilic Designs for Children with Autism". The study tackles the said workshop process. Three different topics have been proposed in order to understand the needs of people with autism from early childhood to adulthood in the places where they live and to produce spatial solutions to the expectations of the family and society. It is foreseen that biophilic design will be a powerful approach while constructing the relationship between nature and space within the scope of the subjects. Within the scope of the study, it has been tried to understand why, how, and to what extent students use their biophilic design experience and qualifications in their designs. Afterward, evaluations were made on the designs produced in the workshop and student comments. As a result, it has been determined that the designs developed depending on the selected design topics contribute to the understanding of the needs of the user groups with special conditions, raising their awareness, understanding the human-nature-space-design relationship, associating the biophilic design with their own designs, and developing designs that will cover everyone.
Anahtar Kelimeler
Autism (Autism Spectrum Disorder) nature space biophilic design workshop experience
Kaynakça
- Arslan, K. (2020). Otizmli Çocuğu Olan Ailelerin Dayanıklılığına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
- Ayaz, A. (2019). Antalya Büyükşehir Özel Eğitim Okulu ve Rehabilitasyon Merkezi İçin İyileştirme Bahçesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Isparta.
- Beaver, C. (2006). “Designing Environments for Children and Adults with ASD,” 2nd World Autism Conference, Cape Town, South Africa.
- Barakat, H.A.E.R.A. and El-Sayad, B.Z. (2019). Nature as a Healer for Autistic Children, Alexandria Eng. J., 58 (1) (2019), pp. 353-366.
- Bass, M. M., Duchowny, C. A., ve Llabre, M. M. (2009). The Effect of Therapeutic Horseback Riding on Social Functioning in Children with Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39, (ss.1261–1267).
- Blom, M., (2013), Biophilic Architecture and its Influence on Human Behaviour and Well-being: A Proposed Urban Multi-Use Office Park Development, MSc Thesis, University of KwaZulu Natal Durban, South Africa.
- Browning, W. D., Ryan, C. O., & Clancy, J. O. (2014). 14 Patterns of Biophilic Design: Improving Health&Well-Being in the Built Environment. In W. D. Browning (Ed.), (pp. 64). Retrieved from terrapinbrightgreen.com
- Burak, Y. ve Ahmetoğlu, E. (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Kaynaştırılması ve Bütünleştirilmesinde Öğretmenlerle İlgili Değişkenlerin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 19, Sayı: 73. (ss. 478-503).
- Çeşmeci, R., (2020). Afyonkarahisar Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, https://www.arkitera.com/proje/afyonkarahisar-ozel-egitim-ve-rehabilitasyon-merkezi/ (Erişim Tarihi: 24.04.2021).
- Çırak, M., (2008). Mimaride Biçimin Görsel Etkisi: Tasarımcı Hedefi ve Kullanıcı üzerinden Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Day, C., (2004). Places of the Soul: Architecture and Environmental Design as a Healing Art. Oxford: Elsevier.
- Demirbaş, G. U. and Ö. O. Demirbaş. (2019). “The Interface between Landscape Architecture and Interior Architecture in the Context of Biophilic Design: Comparison of the Educational Programs.” Turkish Journal of Landscape Research (2)2: 50-60.
- Duman, Ü. (2017). Evrensel Tasarımın Kamusal Yapılarda Engelliler İçin Önemi: K.K.T.C. İçişleri Bakanlığı Binasının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa, Kıbrıs.
- Elafifi, S. and Farid, M.M.A. (2020). Architectural Design: Towards Autism Spectrum Disorder Wellbeing. International Journal Of Engineering Research And Development, Volume 16, Issue 12. (pp. 48-60).
- Ergül, H. (2015). Mimarlığın İhmal edilen Sosyal ve Toplumsal Yönü, ISITES2015, Valencia, Spain, (pp.1070-1079). Fromm, E. (1964) The Heart of Man. New York, USA: Harper and Row.
- Genç, G., Arslan, S. S. ve Beyhan, F. (2018). Biyofilik Kavramının Tarihi Binalar Bağlamında Değerlendirilmesi: Tokat Mustafa Ağa Hamamı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(58), (ss. 363-372).
- Humphreys, S. (2008). Architecture and Autism, UDDA, Hasselt.
- Issa, S.A. (2017). Architecture and Students with Autism: Exploring Strategies for Their Inclusion in Society Mainstream, World Academy of Science, Engineering and Technology, International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, Vol:11, No:8, (pp. 2141-2146).
- Joye, Y., 2007, A Tentative Argument for the Inclusion of Nature-Based Forms in Architecture, Universiteit Gent, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, The Degree of Doctor of Philosophy.
- Kayıhan, K., Güney, S. ve Ünal F., (2018). Biophilia as the Main Design Question in Architectural Design Studio Teaching. Megaron, 13(1):1-12.
- Kellert, S. R. C., Elizabeth F. (2015). The Practice of Biophilic Design. Retrieved from www.biophilicdesign.com website
- Kellert, S. R. and Heerwagen J. H., Mador M. L., (2008). Biophilic Design - The Theory. Science and Practice of Bringing Buildings to Life., Hoboken, NJ: John Wiley and Sons. Inc.
- Kumar, D. S., Purani, K. ve Viswanathan, S. A. (2020). Biomorphic Design Forms in Servicescapes. Journal of Services Marketing Volume 34. Number 6. (ss. 847–867).
- Martin, F., ve Farnum, J. (2002). Animal-assisted Therapy for Children with Pervasive Developmental Disorders. Western Journal of Nursing Research, 24 (6), (ss.657–670).
- Minsolmaz Yeler, G. (2012). Mimarlıkta Biyomorfizm, Doktora Tezi, Mimarlık Bölümü, Fen Bilimleri Entitüsü, Trakya Üniversitesi, Edirne, Türkiye.
- Mostafa, M., (2008). "Architecture for Autism. Concepts of Design Intervention for the Autistic User." IJAR International Journal of Architectural Research 2, No. 1, (pp. 189-211).
- Mostafa,M. (2014). Architecture for Autism: Autism ASPECTSS™ in School Design, Archnet-IJAR, Volume 8, Issue 1, (pp. 143-158).
- Muslu, K. G. ve Conk, Z. (2011). Hayvan Destekli Uygulamalar ve Çocuklarda Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, (ss. 83-88).
- Nealy, C.E., O’hare, L., Powers, J.D. ve Swick, D.C. (2012). The impact of Autism Spectrum Disorders on the Family: A Qualitative Study of Mothers’ Perspectives. Journal of Family Social Work, 15, (ss.187–201).
- Özkubat, U., Özdemir, S., Selimoğlu, Ö. G. ve Törev, G. (2014). Otizme Yolculuk: Otizmli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Sosyal Destek Algılarına İlişkin Görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2014, 33(1). (ss. 323-348).
- Pomana, A. (2015). Architecture for Autism. Improving Designs for Autistic Integration Conference: ICAR March 2015, Bucharest, (pp. 1-15).
- Ryan, C. O., Browning, W. D., Clancy, J. O., Andrews, S. L., & Kallianpurkar, N. B. (2014). Biophilic Design Patterns: Emerging Nature-Based Parameters for Health and Well-Being in the Built Environment. ArchNet-IJAR: International Journal of Architectural Research, 8(2), 62.
- Sams, M. J., Fortney, E. V., ve Willenbring, S. (2006). Occupational Therapy Incorporating Animals for Children with Autism: A Pilot Investigation. American Occupational Therapy Association, 60 (3), (ss.268–274).
- School Construction News (2021). How Biophilic Design Helps Bancroft’s Autistic Students, https://schoolconstructionnews.com/2018/05/04/biophilic-bancroft-autism/ 2021 School Construction News (Erişim Tarihi: 24.05.2021).
- Scott, I, (2009). "Designing Learning Spaces for Children on the Autism Spectrum." Good Autism Practice (GAP) Volume 10, no. 1 (May, 2009): 36-51.
- Shahmahommadian, H. ve Shahmahommadian, H. (2020). Designing an Autism Healing Center with Emphasis on Nature Therapy. The International Journal of Whole Person Care, 7(1), (pp. 53-54).
- Şensoy, N. (2017). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler için Duyu Bahçesi Tasarımı. Inonu University Journal of Arts and Design, 7(15). (ss.115-128).
- Tandoğan, O. (2017). Evrensel Tasarım Kavramı: Kentsel Peyzaj İle İlgili Örnekler. Artium, 5 (2) , 51-66.
- Tırpan, A. F., (2020). “Uyum” Otizmli Çocuklar İçin Eğitim Merkezi, https://www.arkitera.com/proje/uyum-otizmli-cocuklar-icin-egitim-merkezi/ (Erişim Tarihi: 24.04.2021).
- Tohum Otizm Vakfı, 2020, https://www.tohumotizm.org.tr/otizm/otizm-spektrum-bozuklugu/, (Erişim Tarihi: 24.06.2021).
- Tola, G., Talu, V., Congiu, T., Bain, P. and Lindert, J. (2021). Built Environment Design and People with Autism Spectrum Disorder (ASD): A Scoping Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(6), 3203, (pp.1-15).
- Vázquez, S. F. and Torres, S. A., 2013, Autism and Architecture, Volume II, Recent Advances in Autism Spectrum Disorders -Edited by Michael Fitzgerald, Intech Open.
- Wilson, E.O. (1984) Biophilia. Massachusetts: Harvard University Press.
- Yurtgün, H. Ö. (2020). Biyofilik Tasarım Kriterlerinin Açık Ofisler Üzerinden Değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal, 2(2), s.281-296.
- Zeyrek, Çepehan, İ. ve Güller, E. (2020). Evrensel Tasarım Kapsamında Herkes İçin Erişilebilir Tasarım, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Erişilebilirlik Özel Sayısı, CİLT-2 ss. 383-410.
Öz
Biyofilik tasarım, mimarlık ortamında doğa ile bütünleştirilmiş sağlıklı bir yapılı çevre elde edilmesinde tercih edilen bir yaklaşım haline gelmiştir. Doğanın, çok yönlü faydalarının farkında olarak tasarıma aktarılması, mimarlar tarafından dikkate alınması gereken önemli bir süreçtir. Kullanıcı grubunun otizmli (Otizm Spektrum Bozukluğu) çocuklar/bireyler olduğu düşünüldüğünde, yaşam kalitesinin artırılması ve doğanın iyileştirici özelliğinin tasarıma aktarılması konusu, insan-doğa-mekân-tasarım ilişkisinin kavranmasını daha da önemli hale getirmektedir. Bu kavrayışla mekân üretilmesi gerekliliği, mimarlık eğitiminde yeni sorgulamaları zorunlu kılmaktadır. Konunun önemi nedeniyle, Kırklareli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Mimari Proje IV dersinin ana teması “Otizmli Çocuklar İçin Biyofilik Tasarımlar” olarak belirlenmiştir. Çalışma, sözü edilen atölye sürecini ele almaktadır. Atölyede, otizmlilerin erken çocukluktan yetişkinliğe olan süreçte, yaşamlarının geçtiği mekânlarda ihtiyaçlarını anlayabilmek, aile ve toplumun da beklentilerine mekânsal olarak çözümler üretebilmek amacıyla üç farklı tasarım konusu önerilmiştir. Konular kapsamında doğa ve mekân arasındaki ilişki kurgulanırken biyofilik tasarımın güçlü bir yaklaşım olacağı öngörülmüştür. Çalışma kapsamında da, öğrencilerin tasarımlarında biyofilik tasarım deneyim ve niteliklerini neden, nasıl ve ne ölçüde kullandıkları anlaşılmaya çalışılmıştır. Sonrasında, atölyede üretilen tasarımlar ve öğrenci yorumları üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Sonuç olarak, seçilen tasarım konularına bağlı olarak geliştirilen tasarımların, mimarlık öğrencilerinin özel durumları olan kullanıcı gruplarının ihtiyaçlarını anlamalarında, farkındalıklarını artırmalarında, insan-doğa-mekân-tasarım ilişkisinin kavranmasında, biyofilik tasarımı kendi tasarımları ile ilişkilendirmelerinde, herkesi kapsayacak tasarımlar geliştirmelerinde katkı sağladığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Otizm (Otizm Spektrum Bozukluğu) doğa mekân biyofilik tasarım atölye deneyimi
Kaynakça
- Arslan, K. (2020). Otizmli Çocuğu Olan Ailelerin Dayanıklılığına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
- Ayaz, A. (2019). Antalya Büyükşehir Özel Eğitim Okulu ve Rehabilitasyon Merkezi İçin İyileştirme Bahçesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Isparta.
- Beaver, C. (2006). “Designing Environments for Children and Adults with ASD,” 2nd World Autism Conference, Cape Town, South Africa.
- Barakat, H.A.E.R.A. and El-Sayad, B.Z. (2019). Nature as a Healer for Autistic Children, Alexandria Eng. J., 58 (1) (2019), pp. 353-366.
- Bass, M. M., Duchowny, C. A., ve Llabre, M. M. (2009). The Effect of Therapeutic Horseback Riding on Social Functioning in Children with Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39, (ss.1261–1267).
- Blom, M., (2013), Biophilic Architecture and its Influence on Human Behaviour and Well-being: A Proposed Urban Multi-Use Office Park Development, MSc Thesis, University of KwaZulu Natal Durban, South Africa.
- Browning, W. D., Ryan, C. O., & Clancy, J. O. (2014). 14 Patterns of Biophilic Design: Improving Health&Well-Being in the Built Environment. In W. D. Browning (Ed.), (pp. 64). Retrieved from terrapinbrightgreen.com
- Burak, Y. ve Ahmetoğlu, E. (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Kaynaştırılması ve Bütünleştirilmesinde Öğretmenlerle İlgili Değişkenlerin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 19, Sayı: 73. (ss. 478-503).
- Çeşmeci, R., (2020). Afyonkarahisar Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, https://www.arkitera.com/proje/afyonkarahisar-ozel-egitim-ve-rehabilitasyon-merkezi/ (Erişim Tarihi: 24.04.2021).
- Çırak, M., (2008). Mimaride Biçimin Görsel Etkisi: Tasarımcı Hedefi ve Kullanıcı üzerinden Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Day, C., (2004). Places of the Soul: Architecture and Environmental Design as a Healing Art. Oxford: Elsevier.
- Demirbaş, G. U. and Ö. O. Demirbaş. (2019). “The Interface between Landscape Architecture and Interior Architecture in the Context of Biophilic Design: Comparison of the Educational Programs.” Turkish Journal of Landscape Research (2)2: 50-60.
- Duman, Ü. (2017). Evrensel Tasarımın Kamusal Yapılarda Engelliler İçin Önemi: K.K.T.C. İçişleri Bakanlığı Binasının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa, Kıbrıs.
- Elafifi, S. and Farid, M.M.A. (2020). Architectural Design: Towards Autism Spectrum Disorder Wellbeing. International Journal Of Engineering Research And Development, Volume 16, Issue 12. (pp. 48-60).
- Ergül, H. (2015). Mimarlığın İhmal edilen Sosyal ve Toplumsal Yönü, ISITES2015, Valencia, Spain, (pp.1070-1079). Fromm, E. (1964) The Heart of Man. New York, USA: Harper and Row.
- Genç, G., Arslan, S. S. ve Beyhan, F. (2018). Biyofilik Kavramının Tarihi Binalar Bağlamında Değerlendirilmesi: Tokat Mustafa Ağa Hamamı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(58), (ss. 363-372).
- Humphreys, S. (2008). Architecture and Autism, UDDA, Hasselt.
- Issa, S.A. (2017). Architecture and Students with Autism: Exploring Strategies for Their Inclusion in Society Mainstream, World Academy of Science, Engineering and Technology, International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, Vol:11, No:8, (pp. 2141-2146).
- Joye, Y., 2007, A Tentative Argument for the Inclusion of Nature-Based Forms in Architecture, Universiteit Gent, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, The Degree of Doctor of Philosophy.
- Kayıhan, K., Güney, S. ve Ünal F., (2018). Biophilia as the Main Design Question in Architectural Design Studio Teaching. Megaron, 13(1):1-12.
- Kellert, S. R. C., Elizabeth F. (2015). The Practice of Biophilic Design. Retrieved from www.biophilicdesign.com website
- Kellert, S. R. and Heerwagen J. H., Mador M. L., (2008). Biophilic Design - The Theory. Science and Practice of Bringing Buildings to Life., Hoboken, NJ: John Wiley and Sons. Inc.
- Kumar, D. S., Purani, K. ve Viswanathan, S. A. (2020). Biomorphic Design Forms in Servicescapes. Journal of Services Marketing Volume 34. Number 6. (ss. 847–867).
- Martin, F., ve Farnum, J. (2002). Animal-assisted Therapy for Children with Pervasive Developmental Disorders. Western Journal of Nursing Research, 24 (6), (ss.657–670).
- Minsolmaz Yeler, G. (2012). Mimarlıkta Biyomorfizm, Doktora Tezi, Mimarlık Bölümü, Fen Bilimleri Entitüsü, Trakya Üniversitesi, Edirne, Türkiye.
- Mostafa, M., (2008). "Architecture for Autism. Concepts of Design Intervention for the Autistic User." IJAR International Journal of Architectural Research 2, No. 1, (pp. 189-211).
- Mostafa,M. (2014). Architecture for Autism: Autism ASPECTSS™ in School Design, Archnet-IJAR, Volume 8, Issue 1, (pp. 143-158).
- Muslu, K. G. ve Conk, Z. (2011). Hayvan Destekli Uygulamalar ve Çocuklarda Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, (ss. 83-88).
- Nealy, C.E., O’hare, L., Powers, J.D. ve Swick, D.C. (2012). The impact of Autism Spectrum Disorders on the Family: A Qualitative Study of Mothers’ Perspectives. Journal of Family Social Work, 15, (ss.187–201).
- Özkubat, U., Özdemir, S., Selimoğlu, Ö. G. ve Törev, G. (2014). Otizme Yolculuk: Otizmli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Sosyal Destek Algılarına İlişkin Görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2014, 33(1). (ss. 323-348).
- Pomana, A. (2015). Architecture for Autism. Improving Designs for Autistic Integration Conference: ICAR March 2015, Bucharest, (pp. 1-15).
- Ryan, C. O., Browning, W. D., Clancy, J. O., Andrews, S. L., & Kallianpurkar, N. B. (2014). Biophilic Design Patterns: Emerging Nature-Based Parameters for Health and Well-Being in the Built Environment. ArchNet-IJAR: International Journal of Architectural Research, 8(2), 62.
- Sams, M. J., Fortney, E. V., ve Willenbring, S. (2006). Occupational Therapy Incorporating Animals for Children with Autism: A Pilot Investigation. American Occupational Therapy Association, 60 (3), (ss.268–274).
- School Construction News (2021). How Biophilic Design Helps Bancroft’s Autistic Students, https://schoolconstructionnews.com/2018/05/04/biophilic-bancroft-autism/ 2021 School Construction News (Erişim Tarihi: 24.05.2021).
- Scott, I, (2009). "Designing Learning Spaces for Children on the Autism Spectrum." Good Autism Practice (GAP) Volume 10, no. 1 (May, 2009): 36-51.
- Shahmahommadian, H. ve Shahmahommadian, H. (2020). Designing an Autism Healing Center with Emphasis on Nature Therapy. The International Journal of Whole Person Care, 7(1), (pp. 53-54).
- Şensoy, N. (2017). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler için Duyu Bahçesi Tasarımı. Inonu University Journal of Arts and Design, 7(15). (ss.115-128).
- Tandoğan, O. (2017). Evrensel Tasarım Kavramı: Kentsel Peyzaj İle İlgili Örnekler. Artium, 5 (2) , 51-66.
- Tırpan, A. F., (2020). “Uyum” Otizmli Çocuklar İçin Eğitim Merkezi, https://www.arkitera.com/proje/uyum-otizmli-cocuklar-icin-egitim-merkezi/ (Erişim Tarihi: 24.04.2021).
- Tohum Otizm Vakfı, 2020, https://www.tohumotizm.org.tr/otizm/otizm-spektrum-bozuklugu/, (Erişim Tarihi: 24.06.2021).
- Tola, G., Talu, V., Congiu, T., Bain, P. and Lindert, J. (2021). Built Environment Design and People with Autism Spectrum Disorder (ASD): A Scoping Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(6), 3203, (pp.1-15).
- Vázquez, S. F. and Torres, S. A., 2013, Autism and Architecture, Volume II, Recent Advances in Autism Spectrum Disorders -Edited by Michael Fitzgerald, Intech Open.
- Wilson, E.O. (1984) Biophilia. Massachusetts: Harvard University Press.
- Yurtgün, H. Ö. (2020). Biyofilik Tasarım Kriterlerinin Açık Ofisler Üzerinden Değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal, 2(2), s.281-296.
- Zeyrek, Çepehan, İ. ve Güller, E. (2020). Evrensel Tasarım Kapsamında Herkes İçin Erişilebilir Tasarım, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Erişilebilirlik Özel Sayısı, CİLT-2 ss. 383-410.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çevre ve Kültür |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ağustos 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 3 Sayı: 2 |
JENAS | Journal of Environmental and Natural Studies