Öz
Sufi movement which was started by those who are missing the simple life which has lived in theperiod of Prophet Muhammadnamed of the period of happiness wearing the clothes which is made of woodenas a Yrd. Doç. Dr. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi symbol of simplicity, by the time passing has became a systematic structure. Inearly times, the movement which was based on asceticism was focused on effort store frain fromany negligen ceinability to be with God, depending on my sticalcases which sufislived was transformedin toreach the point of being trueservant by coming to state that servant can not even see his ownacts. Because of this, the context of absence has emerged to leaddepending on understanding the unity of existence. There fore there are need for comprehensive studies about the course of concept of absence in the history of my sticism. In this article, place andimportant of the concept of absence in the Abu’l-Hasan al-Haraqânî’s sufism understanding will be investigated for to complete a ring of need which was concerned.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altıntaş, Hayrani, Tasavvuf Tarihi, Ankara 1986.
- Attar, Feridüddîn, Tezkiretü’l-Evliya/Evliya Tezkireleri, çev., Süleyman Uludağ, İstanbul 2008.
- Aydın, Ferit, Tarikatta Râbıta ve Nakşibendilik, Bursa 1996.
- Aydınlı, Abdullah, Doğuş Devrinde Tasavvuf ve Hadis, Ankara 1986.
- Aynî, Mehmed Ali, İslâm Tasavvuf Tarihi, sad., Hüseyin Rahmi Yananlı, İstanbul 1985.
- Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâil, el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul 19 Çiftçi, Hasan, Şeyh Ebu’l-Hasan-i Harakânî (Hayatı, Çevresi, Eserleri ve Tasavvufi Görüşleri). Ankara 2004.
- Ögke, Ahmet, Tasavvuf, ed. Kadir Özköse, Ankara 2012.
- Fazlurrahman, İslâm, çev., Mehmet Dağ-Mehmet Aydın, İstanbul 1981.
- Gazzali, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyâu ulûmiddîn, Kahire 19 Geylâni, Abdülkadir, Füyûzât-ı Rabbâniyye, çev., Celâl Yıldırım, İstanbul 19 Gölpınarlı, Abdülbâki, Mevlânâ Celâleddin, İstanbul 1985.
- Güngör, Erol, İslam Tasavvufunun Meseleleri, İstanbul 1982.
- Hacı reşid paşa, Tasavvuf, Tarikatlar Silsilesi ve İslâm Ahlakı, İstanbul 1965. Hucvîrî, Ebu’l-Hasan Ali b. Osman, Keşfü’l-Mahcûb: Hakikat Bilgisi, çev. Süleyman Uludağ, İstanbul 1982.
- İbnü’l-arabî, E bû Abdullah Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fusûsu’lHikem, çev., Nuri Gençosman, İstanbul 1992. ---------, el-Fütühâtü’l-Mekkiyye, Kahire 1293.
- İbn manzûr, Muhammed b. Mükrim, Lisânü’l-Arab, Beyrut 1994.
- İbrahim mustafa ve dğr., el-Mu’cemü’l-Vasît, Kuveyt 1972.
- İz, Mahir, Tasavvuf, İstanbul 1990.
- Kara, Mustafa, Fenâ, DİA, İstanbul 1995, XII, 333-335. ---------,Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, İstanbul 2006.
- Kelabazî, Ebubekir Muhammed b. İshak, etTearruf, Kahire 2009.
- Kırkkılıç, Ahmet, Başlangıçtan Günümüze Tasavvuf, İstanbul 1996.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî, el-Müsnedü’sSahîh, Kahire 1991.
- Nasr, Seyyid Hüseyin, Üç Müslüman Bilge, çev., Ali Ünal, İstanbul 1985.
- Necmeddîn-i kübrâ, Ebu’l-Cennab Ahmed b. Ömer b. Muhammed, Tasavvufî Hayat, çev. Mustafa Kara, İstanbul 1980.
- Öngören, Reşat Tasavvuf, DİA, İstanbul 2011, XXXX, 119-126
- Râzî, Muhammed b. Ebubekir b. Abdülkadir, Muhtâru’s-Sıhah, thk. Mahmud Hâtır, Beyrut, 1995.
- Sunar, Cavit, İmam Rabbani-İbn Arabi Vahdet-i Vücut-Vahdet-i Şuhut Meselesi, Ankara 1960.
- Şeker, Mehmet, Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması, Ankara, 1987.
- Timurtaş, Faruk Kadri, Yunus Emre Divanı, Ankara 1989.
- Topaloğlu, Bekir, Kelama Giriş, İstanbul 1993.
- Turan, Osman Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, İstanbul 2010.
- Uludağ, Süleyman, “Harakânî”, DİA, İstanbul, 1997, XVI, 94-95. ---------, Tasavvufun Dili II, İstanbul 2007. ---------, Şathiye, DİA, İstanbul 2010, XXXVIII, 370-371. ---------, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul 2012.
- Ulupınar, Hamide, “İlk Dönem Sufilerinde Tevhid Anlayışı”, Tasavvuf Dergisi, 22 (2008).
- Yazıcı, Tahsin, Şath, İA, İstanbul 1993, XI, 350-351.
- Yılmaz, Hasan Kamil, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 2007. Zebîdî, Muhammed b. Muhammed Abdürrezzâk, Tâcü’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, Beyrut 1994.
EBU’L-HASAN EL-HARAKÂNÎ’NİN TASAVVUF ANLAYIŞINDA FENÂ KAVRAMI / The Concept of Absence in The Abu Al-Hasan Al-Haraqani’s Understandıng of Sufism
Öz
Asr-ı saadet dönemindeki sade yaşantının özlemini duyanların sadeliğin simgesi olarak yünden elbise giyerek başlattıkları tasavvuf hareketi, zamanla sistemli bir yapı halini almıştır. İlk dönemlerde zühd üzerine temellenen, her an Allah ile birlikte olamama gafletinden sakınma gayretlerine yoğunlaşan hareket, sûfîlerin yaşadıkları tasavvufî hallere bağlı olarak, kulun kendi fiillerini bile göremez duruma gelip gerçek kul olma noktasına ulaşması şekline dönüşmüştür. Bu bakımdan vahdet-i vücut anlayışı bağlamında fena kavramı öne çıkmış durumdadır. Dolayısıyla fenâ kavramının tasavvuf tarihindeki seyri hakkında kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu makalede, söz konusu ihtiyacın bir halkasını tamamlayabilmek gayesiyle, fena kavramının Ebu’l-Hasan el-Harakânî’nin tasavvuf anlayışındaki yeri ve önemli araştırılacaktır.
Kaynakça
- Altıntaş, Hayrani, Tasavvuf Tarihi, Ankara 1986.
- Attar, Feridüddîn, Tezkiretü’l-Evliya/Evliya Tezkireleri, çev., Süleyman Uludağ, İstanbul 2008.
- Aydın, Ferit, Tarikatta Râbıta ve Nakşibendilik, Bursa 1996.
- Aydınlı, Abdullah, Doğuş Devrinde Tasavvuf ve Hadis, Ankara 1986.
- Aynî, Mehmed Ali, İslâm Tasavvuf Tarihi, sad., Hüseyin Rahmi Yananlı, İstanbul 1985.
- Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâil, el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul 19 Çiftçi, Hasan, Şeyh Ebu’l-Hasan-i Harakânî (Hayatı, Çevresi, Eserleri ve Tasavvufi Görüşleri). Ankara 2004.
- Ögke, Ahmet, Tasavvuf, ed. Kadir Özköse, Ankara 2012.
- Fazlurrahman, İslâm, çev., Mehmet Dağ-Mehmet Aydın, İstanbul 1981.
- Gazzali, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyâu ulûmiddîn, Kahire 19 Geylâni, Abdülkadir, Füyûzât-ı Rabbâniyye, çev., Celâl Yıldırım, İstanbul 19 Gölpınarlı, Abdülbâki, Mevlânâ Celâleddin, İstanbul 1985.
- Güngör, Erol, İslam Tasavvufunun Meseleleri, İstanbul 1982.
- Hacı reşid paşa, Tasavvuf, Tarikatlar Silsilesi ve İslâm Ahlakı, İstanbul 1965. Hucvîrî, Ebu’l-Hasan Ali b. Osman, Keşfü’l-Mahcûb: Hakikat Bilgisi, çev. Süleyman Uludağ, İstanbul 1982.
- İbnü’l-arabî, E bû Abdullah Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fusûsu’lHikem, çev., Nuri Gençosman, İstanbul 1992. ---------, el-Fütühâtü’l-Mekkiyye, Kahire 1293.
- İbn manzûr, Muhammed b. Mükrim, Lisânü’l-Arab, Beyrut 1994.
- İbrahim mustafa ve dğr., el-Mu’cemü’l-Vasît, Kuveyt 1972.
- İz, Mahir, Tasavvuf, İstanbul 1990.
- Kara, Mustafa, Fenâ, DİA, İstanbul 1995, XII, 333-335. ---------,Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, İstanbul 2006.
- Kelabazî, Ebubekir Muhammed b. İshak, etTearruf, Kahire 2009.
- Kırkkılıç, Ahmet, Başlangıçtan Günümüze Tasavvuf, İstanbul 1996.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî, el-Müsnedü’sSahîh, Kahire 1991.
- Nasr, Seyyid Hüseyin, Üç Müslüman Bilge, çev., Ali Ünal, İstanbul 1985.
- Necmeddîn-i kübrâ, Ebu’l-Cennab Ahmed b. Ömer b. Muhammed, Tasavvufî Hayat, çev. Mustafa Kara, İstanbul 1980.
- Öngören, Reşat Tasavvuf, DİA, İstanbul 2011, XXXX, 119-126
- Râzî, Muhammed b. Ebubekir b. Abdülkadir, Muhtâru’s-Sıhah, thk. Mahmud Hâtır, Beyrut, 1995.
- Sunar, Cavit, İmam Rabbani-İbn Arabi Vahdet-i Vücut-Vahdet-i Şuhut Meselesi, Ankara 1960.
- Şeker, Mehmet, Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması, Ankara, 1987.
- Timurtaş, Faruk Kadri, Yunus Emre Divanı, Ankara 1989.
- Topaloğlu, Bekir, Kelama Giriş, İstanbul 1993.
- Turan, Osman Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, İstanbul 2010.
- Uludağ, Süleyman, “Harakânî”, DİA, İstanbul, 1997, XVI, 94-95. ---------, Tasavvufun Dili II, İstanbul 2007. ---------, Şathiye, DİA, İstanbul 2010, XXXVIII, 370-371. ---------, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul 2012.
- Ulupınar, Hamide, “İlk Dönem Sufilerinde Tevhid Anlayışı”, Tasavvuf Dergisi, 22 (2008).
- Yazıcı, Tahsin, Şath, İA, İstanbul 1993, XI, 350-351.
- Yılmaz, Hasan Kamil, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 2007. Zebîdî, Muhammed b. Muhammed Abdürrezzâk, Tâcü’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, Beyrut 1994.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Nisan 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Nisan 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 1 Sayı: 1 |
