Doğa Sporu Katılımcılarının Macera Davranışı Arama, Merak ve Keşfetme ile Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi
Öz
Araştırma Türkiye’de lisanslı ya da lisanssız 18 yaş ve üzeri doğa sporları ile ilgilenen bireylerle yapılmıştır. 118’ i kadın 204’ ü erkek toplam 322 kişiden oluşturmaktadır. Nicel araştırma yöntemi ile tasarlanmış, verilerin toplanmasında; kişisel bilgi formu, Merak ve Keşfetme Ölçeği II, Macera Davranışı Arama Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Independent T testi, One Way Anova testi, Korelasyon analizi ve Regresyon testi kullanılmıştır.
Doğa sporu katılımcılarının macera davranışı arayışı ile merak ve keşfetme eğilimi cinsiyet, medeni durum, lisanslı sporcu olma ve eğitim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık göstermektedir.
Doğa sporu katılımcılarının macera davranışı arayışının merak ve keşfetme eğilimi ve alt boyutları ile psikolojik iyi oluş durumları arasında pozitif yönlü orta ve düşük düzeyli anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Rekreatif amaçlı doğa sporlarına katılan bireylerin macera davranışı arayışı, merak ve keşfetme eğilimi ve psikolojik iyi oluş düzeyleri incelenmiş ve birbirleri üzerinde anlamlı etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Doğa Sporu Macera Davranışı Arama Merak ve Keşfetme Psikolojik İyi Oluş.
Etik Beyan
Çalışmanın etik kurul uygunluğu, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Komisyonu’nun 26.11.2021 tarih ve 2021/11 sayılı toplantısında.
Teşekkür
Araştırmam boyunca her süreçte destek, bilgi ve yardımlarını daima koşulsuz üzerimde hissettiğim sevgili danışmanım Prof. Dr. Pınar GÜZEL GÜRBÜZ hocama, Tüm süreçlerde ve bilhassa analiz aşamasında daima koşulsuz ulaşabildiğim sayın Doç. Dr. Kadir YILDIZ hocama, İlgisi ve nezaketinden dolayı sayın tez jürim Doç. Dr. Hulusi ALP hocama, Yine süreç boyunca destek olan ismini eklemediğim aileme, arkadaşlarıma ve son olarak kendime teşekkürlerimle.
Kaynakça
- Acun, N., Kapıkıran, Ş., ve Kabasakal, Z. (2013). Merak ve keşfetme ölçeği II: açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 16(31), 74-85.
- Akgül, S. (2013). Farklı eğitim kurumlarında öğrenim gören ortaöğretim öğrencilerinin sportif rekreasyon etkinliklerine yönelmede meraklılık düzeylerinin etkisinin araştırılması (Kütahya ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Akyüz, F. (2020). Rekreasyonel alanlarda etkinliklere katılan bireylerin merak ve keşfetme düzeylerinin; etkinlik ve yaşam doyumuna etkisi. (Doktora Tezi), Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Manisa.
- Altın, N. B., ve Oruç, S. (2008). “Çocukluk döneminde doğa sporlarının çevre eğitiminde kullanımı”. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(35), 10-18.
- Aykora, E., ve Tekin, A. (2020). Macera davranışı arama ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. TURAN: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 12(46), 233-240.
- Bentley, T. A., Page, S. J., & Laird I. S. (2001). Accidents in the new zealand adventure tourism industry. Safety Science, 38(1), 31-48. Doi: https://doi.org/10.1016/S0925-7535(00)00053-9.
- Bingöl, S., ve Akoğlan Kozak, M. (2021). Macera turistlerinin duyusal arayışları ile aktivite tercihleri ilişkisi: Türkiye örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18(1), 141-165. Doi: https://doi.org/10.24010/soid.813725.
- Burls, A. (2007). People and green spaces: promoting public health and mental well‐being through ecotherapy. Journal of public mental health, 6(3), 24-39. Doi: https://doi.org/10.1108/17465729200700018. Cambridge Dictionary. (2024). Erişim adresi: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/adventure/Erişim tarihi: 15.02.2024.
- Ceran, E. (2023). Serbest zamanlarında doğa ve macera kampı yapan bireylerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ve doğaya bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzmir ili örneği. (Yüksek lisans tezi), Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
- Ceylan, T. (2022). Spor yöneticilerinin psikolojik iyi oluş, yayam doyumu ve psikolojik ihtiyaç doyumunda denge düzeylerinin incelenmese. (Yüksek Lisans Tezi), Yozgat Bozok Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yozgat.
- Demirel, M., ve Coşkun, Y. D. (2009). Üniversite öğrencilerinin meraklılık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 111-134.
- Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. (2009). New measures of well-being. Social Indicators Research Series, 39. Doi: 10.1007/978-90-481-2354-4 12.
- Dinçer, U. (2020). Spor bilimlerinde öğrenim gören lisans öğrencilerinin macera davranışı arama ve akademik başarılarının incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 3(2), 53-63. Doi: https://doi.org/10.36415/dagcilik.831777.
- Ekinci, E. (2023). Macera arayışı, akış deneyimi ve serbest zaman tatmini ilişkisi: açık alan rekreasyon katılımcıları üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Güvenç, A. (2021). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile olumlu düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi), Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
- Kashdan, T. B., Gallagher, M. W., Silvia, P. J., Winterstein, B. P., Breen, W. E., Terhar, D.T. & Steger, M. F. (2009). The curiosity and exploration inventory-ıı: development, fac¬tor structure, and psychometrics. Journal of Research in Personality, 43, 987-998. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jrp.2009.04.011.
- Keane, M., Eastman, J. K., & Iyer, R. (2020). Predicting adventure seeking of young adults: The role of risk, innovativeness and status consumption. Sport Management Review, 23(5), 952-963.
- Kilit, N., N. (2019). Kader algısı-psikolojik iyi oluş ilişkisi üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Levens, L. R. (2017). Curiosity doesn’t kill cats: Passion and pragmatism for adventurous life-long learning. Review & Expositor, 114(3), 336-340. Doi: https://doi.org/10.1177/0034637317716987.
- Montgomery, D. C., Peck, E. A., & Vining, G. G. (2012). Introduction to linear regression analysis. USA: John Wiley & Sons.
- Noordewier, M. K., & Van Dijk, E. (2015). Curiosity and time: from not knowing to almost knowing. Cognition and Emotion, 31(3), 411-421. Doi: https://doi.org/10.1080/02699931.2015.1122577.
- Próchniak, P. (2017). Adventure behavior seeking scale, Behav. Sci., 7(35),1-13 Doi:10.3390/bs7020035.
- Reid, P., & Kampman, H. (2020). Exploring the psychology of extended-period expeditionary adventurers: Going knowingly into the unknown. Psychology of Sport and Exercise, 46,1-10.
- Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719. Doi: https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719.
- Say, K. (2015). Örgütsel yaratıcılık ve merak duygusu arasındaki ilişkinin ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi (Ankara ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Sayım, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma ve tez yazım yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayınları.
- Şentürk, O. (2020). Gençlik ve spor il müdürlüğü çalışanlarının rekreasyonel aktivitelere katılımlarının sorgulama becerileri, merak ve keşfetme düzeyleri açısından incelenmesi. (Doktora tezi), Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Düzce.
- Taşkın, M. E. (2022). Fiziksel aktiviteye katılımın psikolojik iyi oluş ve etik değerlere yatkınlıkla ilişkisi. (Yüksek lisans tezi), Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
- Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
- Türk Dil Kurumu. (2024). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr//Erişim tarihi: 15.02.2024.
- Türk Dil Kurumu. (2024). Erişim adresi: https:/sozluk.gov.tr/Erişim tarihi: 15.02.2024.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor ve Rekreasyon |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Temmuz 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Şubat 2024 |
| Kabul Tarihi | 24 Mayıs 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |