Research Article
BibTex RIS Cite

SÜRDÜRÜLEBİLİR DAĞ YÖNETİMİ KORUMA BOYUTU VE KAYNAK REZERVİ OLARAK AĞRI DAĞI

Year 2020, Volume: 3 Issue: 1, 1 - 14, 30.06.2020
https://doi.org/10.36415/dagcilik.686665

Abstract

Dağlık alanlar küresel ölçekte Dünya yüzeyinin %24’ünü kaplamakta olup ülkemizin toplam alan içindeki dağlık alanların payı ise hemen hemen %75’i bulmaktadır. Yeryüzü temiz su kaynaklarının %80’ini karşılayan dağlık alanlar “Su Kuleleri” olarak adlandırılmakta olup aynı zamanda zengin bitki örtüsü ve yaban hayatına, hassas ekosistemlere, yaşama ortamlarına, kritik habitatlara sahip olup nesli tehlike altında olan türler açısından barınak niteliğindedir. Doğal ürün akışını destekleyen ve doğal kaynak sistemlerini besleyen, tarımsal faaliyetler için toprağı koruma görevini üstlenen, su kaynakları ve nehirler açısından hayati öneme sahip olan, enerji kaynağı olarak sayısız hizmet sunan, alternatif turizm etkinlikleri yanında zengin rekreasyonel potansiyele sahip olan, özel iklim adaları ve kür merkezi özelliği taşıyan ve aynı zamanda dağlarda yaşayan dağ topluluklarının geleneksel ve kendilerine özgü kültürel zenginliklere sahip olmaları nedeniyle yerel kültür açısından farklı sosyal özellikler sunan bu ayrıcalıklı bölgeler, son yıllarda hızla çoğalan Dünya nüfusuna paralel olarak artan küresel ekonomik hareketliliğin tehdidi ile karşı karşıya bulunmaktadır. Yukarıda ifade edilen tüm bu özellikler nedeniyle bu alanlarda bütüncül, etkin ve sürdürülebilir bir yönetim yaklaşımına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu makalede, Dağlık alanlarla ilgili olarak verilen temel bilgiler ışığında Dünya’da dağlık alanlara yönelik oluşturulan örgütler, uluslararası sözleşmeler ile ülke planlama politikası ve mekânsal planlama pratiği yanında ülke koruma politikaları kapsamında ele alınarak dağların sürdürülebilir, etkin ve bütüncül yönetimi için yapılması gerekenler anlatılmaktadır.

References

  • Altan, T. (1999). Biyosfer-Macahel Biyosfer Koruma Alanı Olmalıdır, Macahel Bilim-Sanat-Kültür-Aktüalite-Haber Dergisi, 5(6), s.26-28.
  • Dal, N. ve Gönençgil, B. (2018). Türkiye’de Dağ ve Dağlık Alan Sınırlandırması için Bir Yaklaşım, TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s.907-913, 3-6, Ankara.
  • Demirel, Ö. (2005). Doğa Koruma ve Milli Parklar, Karadeniz Teknik Üniversitesi Genel Yayın No: 219, Fakülte Yayın No: 37, Ders Kitabı, 424 s., KTÜ Matbaası, ISBN: 975-98008-0-2, Trabzon.
  • Çolak, A. (2006). Türkiye’nin Doğal Yaşam Ortamları/Dağlar, s.37-39, (Editörler:Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyeroğlu, S., Kılıç, D.T. ve Lise, Y.), Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Doğa Derneği, 2006, Ankara.
  • Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyeroğlu, S., Kılıç, D.T. ve Lise, Y. (Editörler), (2006). Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Doğa Derneği, Ankara.
  • Ekinci, B. (2015). Su Kaynaklarının Sürdürülebilirliği ve Dünya’daki Su Verimliliği Çalışmalarının Türkiye’de Uygulanabilirliği, T.C.Tarım ve Orman Bakanlığı.
  • Eldem, H. (2013). Dağlık Alan Yönetiminde Sürdürülebilirlik: Yunt Dağı Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Zinde Yayıncılık, İstanbul.
  • Gönençgil, B. (2009). Küresel Degradasyon Sürecinde Dağlar ve Dağ Alanları Yönetimi, Çantay Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Gülez, S. (1983). Park-Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Ders Notu Yayın No: 81, 325 s., Trabzon.
  • Kısakürek, N. ve Karadeniz, N., (2009). Kahramanmaraş Çimen Dağı Yönetim Planlaması, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2) 173-180.
  • Tekeli, İ. (1984). Türkiye’deki Fiziki Planlama Olayına Genel Bir Bakış, Koruma Semineri, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 21-23. Ankara.
  • T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, (2014). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi-II 2014-2020, Yüksek Planlama Kurulu Kararı, Karar Sayısı: 2014/45 Karar Tarihi: 31/12/2014, Ankara.
  • Toprak, Z. (2019). 11 Aralık 2019 Dünya Dağlar Günü Basın Özeti, Dağlık Alanların Sürdürülebilir Etkin Yönetimi ve Toplum, 2019 Yılı Basın Özeti.
  • U.N. (2017). https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bmnin-2050-dunya-nufusu-tahmini-98-milyar/846660.
  • Ülker, İ. (1992). Dağ Turizmi, Planlama Yöntemleri/Yüksek Dağlarımız/Kayak Merkezleri, 265 s., T.C. Turizm Bakanlığı, Devran Matbaacılık, Ankara.
  • URL 1. http://newsroom.unfccc.int/.
  • URL 2. http://www.miamidade.gov/greenprint/pdf/climate_action_plan.pdf.
Year 2020, Volume: 3 Issue: 1, 1 - 14, 30.06.2020
https://doi.org/10.36415/dagcilik.686665

Abstract

References

  • Altan, T. (1999). Biyosfer-Macahel Biyosfer Koruma Alanı Olmalıdır, Macahel Bilim-Sanat-Kültür-Aktüalite-Haber Dergisi, 5(6), s.26-28.
  • Dal, N. ve Gönençgil, B. (2018). Türkiye’de Dağ ve Dağlık Alan Sınırlandırması için Bir Yaklaşım, TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s.907-913, 3-6, Ankara.
  • Demirel, Ö. (2005). Doğa Koruma ve Milli Parklar, Karadeniz Teknik Üniversitesi Genel Yayın No: 219, Fakülte Yayın No: 37, Ders Kitabı, 424 s., KTÜ Matbaası, ISBN: 975-98008-0-2, Trabzon.
  • Çolak, A. (2006). Türkiye’nin Doğal Yaşam Ortamları/Dağlar, s.37-39, (Editörler:Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyeroğlu, S., Kılıç, D.T. ve Lise, Y.), Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Doğa Derneği, 2006, Ankara.
  • Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyeroğlu, S., Kılıç, D.T. ve Lise, Y. (Editörler), (2006). Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Doğa Derneği, Ankara.
  • Ekinci, B. (2015). Su Kaynaklarının Sürdürülebilirliği ve Dünya’daki Su Verimliliği Çalışmalarının Türkiye’de Uygulanabilirliği, T.C.Tarım ve Orman Bakanlığı.
  • Eldem, H. (2013). Dağlık Alan Yönetiminde Sürdürülebilirlik: Yunt Dağı Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Zinde Yayıncılık, İstanbul.
  • Gönençgil, B. (2009). Küresel Degradasyon Sürecinde Dağlar ve Dağ Alanları Yönetimi, Çantay Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Gülez, S. (1983). Park-Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Ders Notu Yayın No: 81, 325 s., Trabzon.
  • Kısakürek, N. ve Karadeniz, N., (2009). Kahramanmaraş Çimen Dağı Yönetim Planlaması, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2) 173-180.
  • Tekeli, İ. (1984). Türkiye’deki Fiziki Planlama Olayına Genel Bir Bakış, Koruma Semineri, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 21-23. Ankara.
  • T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, (2014). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi-II 2014-2020, Yüksek Planlama Kurulu Kararı, Karar Sayısı: 2014/45 Karar Tarihi: 31/12/2014, Ankara.
  • Toprak, Z. (2019). 11 Aralık 2019 Dünya Dağlar Günü Basın Özeti, Dağlık Alanların Sürdürülebilir Etkin Yönetimi ve Toplum, 2019 Yılı Basın Özeti.
  • U.N. (2017). https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bmnin-2050-dunya-nufusu-tahmini-98-milyar/846660.
  • Ülker, İ. (1992). Dağ Turizmi, Planlama Yöntemleri/Yüksek Dağlarımız/Kayak Merkezleri, 265 s., T.C. Turizm Bakanlığı, Devran Matbaacılık, Ankara.
  • URL 1. http://newsroom.unfccc.int/.
  • URL 2. http://www.miamidade.gov/greenprint/pdf/climate_action_plan.pdf.
There are 17 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Sports Medicine
Journal Section Articles
Authors

Öner Demirel 0000-0002-8102-5589

Sima Pouya 0000-0001-6419-1756

Publication Date June 30, 2020
Submission Date February 8, 2020
Acceptance Date May 18, 2020
Published in Issue Year 2020Volume: 3 Issue: 1

Cite

APA Demirel, Ö., & Pouya, S. (2020). SÜRDÜRÜLEBİLİR DAĞ YÖNETİMİ KORUMA BOYUTU VE KAYNAK REZERVİ OLARAK AĞRI DAĞI. Uluslararası Dağcılık Ve Tırmanış Dergisi, 3(1), 1-14. https://doi.org/10.36415/dagcilik.686665